برای تهیه غذای نذری این توصیهها را رعایت کنید
طبخ غذای نذری از آیین های ریشه دار مذهبی و دینی ما است. این غذاها و خوراکی های متنوع که بین دیگران توزیع می شوند، در مناسبت های مذهبی گوناگون پخته می شوند. دهه اول ماه محرم اوج پخت و توزیع غذای نذری است. مخصوصاً در روزهای عاشورا و تاسوعا، که از تمام کوچه های شهر بوی انواع غذای نذری مخصوصاً قیمه نذری، که پرطرفدارترین این غذاهاست، می آید و ایستگاه هایی که شربت و چای توزیع می کنند را می توان سر هر خیابانی دید اما غذاهای نذری بین طیف گسترده ای از افراد توزیع می شود و احتمال انتقال بیماری از آنها وجود دارد. به همین دلیل توجه به سلامت آنها بسیار مهم است. شما چه مصرف کننده غذای نذری باشید چه تولید کننده آنها، لازم است به توصیه های بهداشتی خاصی برای پخت و مصرف این غذاها توجه کنید؛ توصیه هایی که سلامت افراد جامعه را تضمین می کنند.
معمولا تفاوت غذای نذری با غذای خانگی در این است که مواد اولیه غذاهای نذری در حجم بالا خریداری و طبخ میشود و گاهی خرید یا پاککردن آنها و حتی طبخ غذا، با بیتوجهی انجام میگیرد؛ بیتوجهیهایی که گاهی سلامت مصرفکننده را به خطر میاندازد.
بیشتر غذاهایی که به عنوان نذری آماده میشوند، پختنی هستند و فرایند پخت سنتی در کشور ما طولانیمدت است که مزایا و معایبی دارد. از جمله معایب این روش پخت از بین رفتن بسیاری از موادمغذی است اما با این روش آلودگیها تا حد زیادی کاهش مییابند. توجه به برخی نکتهها در پخت، به کیفیت بهتر غذا کمک خواهد کرد. نکتهای که نباید از یاد برد، این است که حتما از دیگران کمک بخواهید.
دست تنها بودن ممکن است باعث شود به علت نداشتن فرصت کافی، تصمیم بگیرید از روز قبل مثلا سیبزمینی، پیاز داغ یا گوشت و سبزی را بپزید و در یخچال یا خارج از آن نگهداری کنید تا بتوانید روز موعود فقط آنها را با هم مخلوط کنید. این عمل خود زمینه بروز آلودگی را افزایش میدهد. تنها بودن آشپز باعث خستگی سریعتر و پایینآمدن کیفیت کار و بروز اشتباههایی میشود که اجتنابناپذیرند.
توصیه هایی در خصوص خرید مواد اولیه غذای نذری
توصیه هایی در خصوص خرید مواد اولیه غذای نذری
* سعی کنید از سلامت آشپزها و تهیه کنندگان غذای نذری مطمئن شوید.
* دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنید که تحت نظارت مراکز بهداشتی هستند.
* روغن مورد نیاز تنها از انواع روغن مایع (مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ کردن) خریداری شود.
* سنگ نمک اغلب دارای ناخالصیهای زیادی است که برای کبد و کلیه زیانآور است. بنابراین نمک مورد نیاز را تنها از انواع نمک های یددار تصفیه شده تهیه کنید. از خریداری و انبار کردن نمک به مقدار زیاد خودداری کرده و نمک خریداری شده را در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری کنید.
* در صورت استفاده از ماست یا لبنیات، از انواع کم چرب آن ها استفاده کنید.
* در صورت استفاده از کره سعی کنید آن را یا از نوع حیوانی کم چرب یا گیاهی با اسیدچرب ترانس پایین تهیه کنید.
توصیه هایی درباره طبخ و توزیع غذای نذری
* انواع ظروف استیل گزینه سالمی برای طبخ غذا هستند.
* برای طبخ غذا بهتر است از ظروف آهنی گالوانیزه یا فولادی استفاده کنید؛ ظروفی که معمولا برای پخت نذری از آنها استفاده میشود آلومینیوم و مس هستند در حالی که ظروف مسی میتوانند مس را وارد غذا کنند و پخت مکرر غذا در این ظروف بهخصوص برای خانمهای باردار مضر است.
* محل طبخ غذای نذری و ظروف مورد نیاز را شسته و ضدعفونی کنید.
* از ترکیبات چربی جامد برای غذا استفاده نکنند. روغنهای جامد رادیکالهای آزاد تولید میکنند و بسیار مضر هستند.
* هنگام استفاده از حبوبات دقت داشته باشند از حبوباتی استفاده کنند که در انبارها انباشته نشده باشند.
* هرگز از روزنامه به جای دمکنی استفاده نشود که در این صورت باعث ورود جوهر سربی روزنامه به داخل غذا میشود.
* چندین بار از روغن برای سرخ کردن استفاده نشود در این صورت درجه حرارت روغن بالا رفته و به درجهٔ دود میرسد و شروع به اکسیده شدن میکند و این اکسیده شدن موجب تصلیب شرایین میشود.
* بهتر است برای پاککردن موادغذایی، خردکردن گوشت، شستشو و دمکردن برنج و تهیه خورش تعداد افراد کافی باشد تا هر کسی مسئولیت بخشی از کار را برعهده بگیرد اما اگر امکان چنین کاری نیست، مواد غذاییای که از قبل طبخ کردهاید، در یخچال بگذارید.
* از سرخ کردن غذاها تا حد امکان اجتناب شود. در مواردی که نیاز به سرخ کردن مواد غذایی وجود دارد فقط از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده کنید.
* تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری کنید.
* به طور کلی غذاها به طور کم چرب تهیه شوند. به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا کنید.
* از ظروف یکبار مصرف برای غذاهای داغ نباید استفاده کرد این ظروف هنگام گرم شدن موادی آزاد میکنند که سرطانزا هستند.
* از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آب پز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
* کره را روی برنج نریزید. از بسته های جداگانه و کوچک کره استفاده کنید. در صورت استفاده از این کرهها به دلیل این که به سرعت آب شده و وارد غذا می شوند، آن را روی برنج داغ قرار ندهید.
* درباره مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب پز و چه به صورت کبابی دقت کنید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری شود.
* برای تهیه انواع خورش ها ، سبزی های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه با روغن کم و به مدت کوتاه تفت داده شوند.
* در طبخ کباب کوبیده دقت شود که از گوشت کم چرب استفاده شود و تمام قسمتهای آن به طور یکنواخت مغزپخت شود.
* از آنجا که نقــش مهــم و موثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب و عروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند، طبخ شود. به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیا پلو، باقلا پلو، شوید پلو، عدس پلو، استامبولی و … به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می شود.
* در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آن ها هست یا از انواع پاک شده استفاده کنید و یا آن ها را به دقت پاک کنید.
* از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب کنید. چنانچه در مراسم سالاد سرو می شود نسبت به رعایت اصول بهداشتی در تهیه سبزی های آن دقت کرده و سس سالاد را روی آن نریزید. می توانید از بسته های کوچک سس به صورت جداگانه استفاده کنید.
* سبزی خوردن مصرفی را با دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
* با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون از حداقل مقدار نمک در طبخ غذاها استفاده کنید.
* سعی کنید آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه نکنید.
* حتی الامکان به جای نوشابه های گازدار از دوغ و یا آب برای نوشیدن استفاده کنید. میتوانید با اضافه کردن سبزی های معطر دوغ را خوش طعم تر کنید.
* از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد ، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.
* به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده کنید.
* چنان چه نذر شما توزیع شیر است از شیرین کردن آن خودداری کنید.
* به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت کنید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.
* برای آبکشی برنج از آبکشهای مناسب استفاده کنید. آبکشهای کنفی و چوبی اصلا مناسب نیستند زیرا ذرات غذا داخل سوراخهای این آبکشها میماند و خشک میشود و باعث آلودگی می شود. از طرفی ممکن است فضله حیوانات موذی درون این آبکشها وجود داشته باشد. بهترین آبکشها برای این منظور پلاستیکی یا فلزی هستند که البته باید خوب شسته شده باشند.
* هنگام آبکش کردن برنج آبکش را بالاتر از سطح زمین قرار دهید تا آبی که روی برنج ریخته میشود، بعد از برخورد با زمین به برنج برنگردد زیرا در این صورت احتمال انتقال آلودگی و ذرات سنگ و خاک به برنج وجود دارد. آشپزهای حرفهای معمولا از یک نردبان استفاده و آبکشها را درون فضاهای خالی نردبان قرار میدهند و آب را از روی برنج رد میکنند.
* چنانچه برای سرو غذا، چای و نوشیدنی از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنید، به بهداشتی بودن آن ها توجه کنید.
* قاشقهای چوبی اصلا مناسب نیستند زیرا چوب غذا را به خود میکشد و در عین حال که میتواند باعث بروز آلودگی در غذا شود، بو و طعم آن را به خود می گیرد و کیفیت غذا را پایین می آورد.
* ظروف فومی دردار را میتوان برای پخش غذاهایی مثل برنج استفاده کرد. بهتر است ابتدا برنج را که کمی ولرم شده و بعد خورش و مرغ را روی آن بریزید.
* باقی مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری کرده و از گرم کردن چند باره آن خودداری کنید.
* آش ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن ها نباشد.
* سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می شود، نذر کرد در نظر بگیرید.